Na de belastingen van Trump, de devaluatie van de dollar?

In feite was Robert Roosa veel effectiever dan een politicus die voortdurend onderhevig was aan de ups en downs van populaire emoties. Hij had slechts één obsessie: het monetaire overwicht van de dollar veiligstellen en alle obstakels uit de weg ruimen die de Amerikaanse economische hegemonie zouden kunnen veranderen. De Roosa Doctrine weerspiegelt de postulaten van president Franklin D. Roosevelt, die aan de vooravond van zijn eerste inauguratie verklaarde dat “de interne economische gezondheid van een natie een grotere factor is in haar welzijn dan de waarde van haar munt in termen van handel met andere naties”.

Robert Roosa werd geboren in de Midwest en voltooide zijn academische carrière in zijn thuisstaat Michigan. Hij promoveerde in 1942 in de economie. Jarenlang doceerde hij aan verschillende Amerikaanse universiteiten, waaronder het Massachusetts Institute of Technology (MIT) en de prestigieuze Harvard University. Tijdens de oorlog werd hij naar Londen gestuurd om te werken onder Charles Kindleberger (1910-2003), de architect van het Marshallplan en waarschijnlijk een van de beste waarnemers van zeepbellen op de aandelenmarkt.

In 1946 trad Robert Roosa toe tot de New York Federal Reserve, waaruit alle grote namen uit de Amerikaanse financiële wereld zouden voortkomen: Paul Volcker (1927-2019), George P. Shultz (1920-2021), Timothy Geithner (°1961), enz. In 1961, onder de regering van John F. Kennedy (1917-1963, president van de Verenigde Staten van 1961 tot 1963), werd hij Under-Secretary of State for the Treasury.

Robert Roosa ontwikkelde toen een doctrine die nog steeds gezaghebbend is. Hij beweerde dat als de hoeveelheid dollars in omloop explodeerde, dit geen Amerikaans probleem was, maar dat van de landen die dollars vergaarden door handelsoverschotten op te bouwen. Deze doctrine werd in 1972 bondig samengevat door John Bowden Connally (1917-1993), een Democraat onder de Republikeinen en minister van Financiën in de regering van Richard Nixon (1913-1994, president van de Verenigde Staten tussen 1969 en 1974) in de gedenkwaardige zin:“De dollar is onze munt, maar jullie probleem”.

Vandaag wordt één man een sleutelfiguur in de entourage van Donald Trump: de eenenveertigjarige Stephen Miran, de nieuwe voorzitter van de Raad van Economische Adviseurs van het Witte Huis en een naaste medewerker van de ^79ste minister van Financiën Scott Bessent (°1962). Stephen Miran trekt de onafhankelijkheid van de Federal Reserve in twijfel en stelt dat die in strijd is met de democratische vereisten en het grondwettelijke systeem van de Verenigde Staten.

Het idee van Stephen Miran is om van de Amerikaanse douanerechten een onderhandelingsinstrument te maken. De toepassing ervan zou worden aangepast aan de bereidheid van handelspartners om in te tekenen op zeer langlopende (een eeuw) of zelfs eeuwigdurende Amerikaanse obligaties, in ruil voor het onderhouden van gunstige handelsbetrekkingen met Washington en het behoud van Amerikaanse militaire bescherming. De waarde van deze obligaties zou snel naar nul neigen, niet alleen door de inflatie, maar ook door de waardevermindering van de dollar. Maar Stephen Miran gaat nog verder: hij stelt voor dat het Witte Huis speciale bevoegdheden gebruikt om de rente te verlagen op Amerikaanse obligaties van buitenlandse centrale banken die weigeren hun munt te herwaarderen ten opzichte van de dollar.

Ik denk dat Donald Trump de Federal Reserve onder zijn voogdij zal plaatsen, zodat deze de Amerikaanse schuld zal herfinancieren tegen een rente van nul of zelfs negatief. Op die dag zal de reële rente op de Amerikaanse schuld negatief worden na aftrek van de inflatie, wat leidt tot de geleidelijke ineenstorting van de dollar, waarvan de waarde zou worden weggevreten door de inflatie, zonder mogelijkheid tot compensatie door hogere rentetarieven. Dit zou een historische primeur zijn, aangezien de dollar nog steeds de reservemunt van de wereld is. Door zo’n dynamiek zou de greenback geleidelijk aan waarde verliezen, wat weer zou leiden tot concurrerende devaluaties van andere valuta.

Kort gezegd stelt Donald Trump dat de kracht van de dollar handelspartners een oneerlijk voordeel geeft, en economen die dicht bij de president staan delen deze mening. Stephen Miran pleit voor onconventionele middelen om van een aanzienlijke verzwakking van de dollar een doel op zich te maken.

Dit scenario is niet ongekend: het gebeurde al in de jaren 1970 en veroorzaakte een monetaire chaos zonder weerga, gekenmerkt door snel opflakkerende inflatie en pijnlijke economische aanpassingen. Op dit moment is dit allemaal monetaire sciencefiction. Maar misschien niet zozeer…