Als de werkelijkheid fictie inspireert: Simenon en de wereld van de misdaad

Deze studie is het achttiende (ja, je leest het goed, achttiende) boek dat de Belgische schrijver, historicus en scenarioschrijver Michel Carly heeft gewijd aan Georges Simenon. Zijn exegeses behandelen elk aspect van het leven en werk van de romanschrijver, met een bijzondere focus op zijn hoofdpersonage, de held van 75 romans: inspecteur Jules Maigret. Deze gaan van de oorsprong van de auteur(Le Pays Noir de Simenon) tot zijn vele reizen(Sur les routes américaines avec Simenon), en niet te vergeten de vrouwelijke relaties van deze twee keer getrouwde man die beweerde tienduizend vrouwen te hebben ‘gekend’ in de loop van zijn leven, waaronder Josephine Baker(Simenon et les femmes, nu bijna niet meer te vinden in de boekhandel). Niet te vergeten zijn de talloze bewerkingen voor film en televisie ( Rijden! De heer Simenon ), noch de vertolkers van de beroemde politieagent (Jean Gabin, Gino Cervi, Rowan Atkinson, Gérard Depardieu, Bruno Cremer en vele anderen).

Het nieuwste boek van Michel Carly begint met het oproepen, je zou zelfs kunnen zeggen onthullen, van de hechte vriendschap tussen Simenon, nog een jonge journalist in Luik, en een zekere Deblauwe, een pooier, drugsdealer en moordenaar. Dit personage zou onder andere namen terugkeren in minstens vier“Maigret“-boeken. Toen Simenon in 1922 in Parijs aankwam, was hij 19 jaar oud. Hij verbleef een aantal maanden in een louche hotel aan de beruchte boulevard des Batignolles. Deze omgeving van louche bars en bordelen, die werden achtervolgd door ritselaars en hun pooiers, zou dienen als het decor voor ten minste vijf andere“Maigret”-verhalen. In de jaren 1930, met de komst van de Corsicanen, veranderde het milieu zowel van gezicht als van werkwijze. Niet alleen kregen ze prostitutie en drugs in handen, maar ze openden ook prestigieuze restaurants waar sterren van het toneel, het scherm, de bar en de politiek zich te buiten gingen aan het hoge leven van de onderwereld. Pigalle werd het decor van een rel van bloedvergieten tussen rivaliserende bendes. Simenon kende deze criminele onderwereld goed, omdat hij er regelmatig kwam. Hij gebruikte het als decor en sfeer voor verschillende van zijn romans (bijvoorbeeld Maigret in 1934). Hij raakte ook bevriend met de beroemdste Corsicaanse gangster van die tijd, Jean-Paul Stefani, die uiteindelijk werd doodgeschoten door een rivaal. Stefani zou model staan voor de misdadigers die werden geportretteerd in Maigret’s geduld, Maigret’s woede en Maigret en de informant.

Deze nabijheid tot de onderwereld weerhield Simenon er niet van om bedrogen te worden door een beruchte gangster die hem van valse informatie voorzag. Simenon publiceerde de informatie in Paris-Soir, wat hem in grote problemen bracht. Hij werd zelfs in het openbaar geslagen en afgeranseld door handlangers in dienst van woedende magnaten. Simenons eerste bezoeken aan de legendarische Quai des Orfèvres 36 in Parijs waren ongetwijfeld het cruciale moment waarop de auteur zich verdiepte in de wereld van de misdaad. In 1931, zodra de eerste titels verschenen, was de serie“Maigret” een succes (tot grote verrassing van uitgever Arthème Fayard). Dit enthousiasme van de lezers en de pers trok de aandacht van de onderzoekers van “36”. Xavier Guichard, zelf hoofd van de recherche, nodigde Simenon uit om te komen kijken hoe de afdeling werkte. Hij had namelijk gemerkt dat de eerste“Maigret”-verhalen vol zaten met feitelijke en administratieve fouten en vreesde dat dit de geloofwaardigheid van de instelling zou ondermijnen. Dit eerste bezoek markeerde het begin van Simenons echte intimiteit met de PJ.

Daar ontmoette hij inspecteur Février, die model zou staan voor zijn favoriete ondergeschikte, inspecteur Janvier. Hij ontmoette er ook de beroemde forensisch patholoog Charles Paul, die een zeer goede vriend werd en wiens ervaring een rijke inspiratiebron vormde voor veel van de onderzoeken van de inspecteur. Hij was ook de inspiratie voor Dr. Pardon, die in niet minder dan dertig“Maigret”-films speelde. Dr. Paul genoot in die tijd een prestigieuze reputatie; hij had bijna 140.000 lijkschouwingen uitgevoerd, waaronder die van Jean Jaurès, president Paul Doumer, Landru en de anarchistische gangster Bonnot ( Michel Carly wijst er in dit verband op dat de oorsprong van de beroemde bende Belgisch is). Dr. Pauls bekendheid in de media was ook te danken aan zijn welsprekendheid, zijn vermogen om te populariseren en zijn ongelooflijke gevoel voor humor (macaber, natuurlijk). Zijn contra-expertise deed de conclusies van een onderzoek vaak volledig teniet. Hier is een voorbeeld van zijn spectaculaire interventies: in de zaak Landru toonde hij aan, met verbranding als bewijs, dat het zesendertig minuten duurt om een leeg hoofd te consumeren en honderd minuten voor een hele schedel met hersenen, ogen en tong… Waaruit maar weer blijkt dat de ongelooflijke boxhomanie die we vandaag de dag zien niet bepaald een nieuw fenomeen is.

Het nieuwste boek van Michel Carly bevat nog veel meer onbekende anekdotes en fascinerende informatie. Het past perfect in de buitengewone rage naar strafzaken die tegenwoordig in alle media te zien is.

Opmerking voor theaterregisseurs: Michel Carly werkt momenteel aan een toneelbewerking van Simenons ‘hard-boiled’ roman uit 1958, beroemd geworden door de verfilming van Henri Verneuil met Jean Gabin in de hoofdrol: De president.