In Chimay gaan trappisten uit hun dak!

Trappist of abdij: een essentieel onderscheid

Trappistenbieren verschillen radicaal van de zogenaamde “ abdijbieren “. Trappistenbieren moeten worden gebrouwen binnen de muren van een strikt nalevende cisterciënzerabdij, onder het effectieve toezicht van de monniken, en de winst ervan gaat naar het onderhoud van de gemeenschap en liefdadigheidswerk. Ze mogen het officiële label“Authentic Trappist Product” (ATP) dragen. Abdijbieren daarentegen worden vaak onder licentie geproduceerd door commerciële brouwerijen (zoals Duvel-Moortgat met Maredsous, AB Inbev met Leffe, of Alken-Maes met Grimbergen), met eerder een symbolische of historische band dan een religieuze. De meeste worden niet gebrouwen in een actieve abdij, hoewel ze het etiket “Bierre d’Abbaye Reconnue” kunnen dragen.

Een breuk met de geest van de abdij van Scourmont

Sinds haar oprichting in 1850 op het plateau van Scourmont belichaamtde abdij van Chimay het trappistenmodel in zijn puurste vorm: autonomie door werk (het beroemde motto “Ora et Labora” “bid en werk”), brouwen ter plaatse, monastieke supervisie en herverdeling van de winst. Chimay begon met de productie van bier in 1862 en is sindsdien uitgegroeid tot de grootste trappistenbrouwerij ter wereld, met een productie van 167.000 hectoliter in 2023.

In juni 2025 zette Chimay een symbolische stap door voor het eerst drie van zijn bieren (Dorée, Rouge, Tripel) aan te bieden in blikjes van 33 cl. Dit formaat maakt het mogelijk om mee te gaan met de nieuwe drinkgewoonten onderweg, terwijl de fundamentele kenmerken van het brouwsel behouden blijven: detweede gisting vindt rechtstreeks plaats in het blikje, zoals vroeger in flessen of vaten. Dit is een cruciaal punt: het zorgt ervoor dat het product zijn aromatische complexiteit en authenticiteit behoudt.

Het gewicht van erfgoed en de traditie van aanpassing

Zoals we al zeiden, om het label“Authentic Trappist Product” (ATP) te krijgen, moet een bier worden gebrouwen binnen de muren van een trappistenabdij, onder toezicht van de monniken, en moet de winst worden besteed aan het onderhoud van de gemeenschap en aan liefdadigheidswerken. In 2025 voldoen nog slechts tien brouwerijen ter wereld aan deze criteria. Maar het model wordt bedreigd: tussen 2022 en 2025 hebben de brouwerijen Spencer (VS), Engelszell (Oostenrijk) en Zundert (Nederland) hun activiteiten gestaakt of hun label verloren door een gebrek aan monniken. Het tekort aan roepingen bedreigt het voortbestaan van het systeem.

Chimay probeert dit evenwicht te bewaren via een hybride bestuur. Sinds 1989 beheert Bières de Chimay SA de commerciële activiteit. Het is voor 78% in handen van de Stichting Chimay-Wartoise, die de winst herinvesteert in lokale ontwikkelings- en sociale projecten. Het bedrijf blijft onder het spirituele toezicht van de kloostergemeenschap.

Het blikje: een technische vereiste en een betrokkenheid bij het milieu

Dit nieuwe formaat richt zich op een mobiele generatie, die gevoelig is voor functionaliteit, soberheid en CO2-impact. Het getuigt van de wil omde authenticiteit van de trappist door te geven zonder conservatief te zijn. Het is een sterk teken van veerkracht. Maar is dit echt verrassend voor een activiteit die afhankelijk is van een orde en een dogma die, meer dan tweeduizend jaar na de geboorte van haar stichter, en alle politieke en spirituele crisissen doorstaan heeft, nog steeds overeind staat?

De onzekere toekomst van een erfgoedmodel

Maar laten we eerlijk zijn: het aantal trappistenbrouwerijen daalt. En hoewel het totale volume (750.000 hl) marginaal blijft op wereldschaal, blijft de culturele invloed immens. Dit erfgoed kan echter alleen overleven als de gemeenschappen oplossingen vinden voor de crisis in de roepingen en de vergrijzing van hun leden. Sommige, zoals Chimay en Westmalle, experimenteren al met gemengde modellen. Hun toekomstige levensvatbaarheid zal afhangen van hun vermogen om spirituele uitmuntendheid te combineren met technische vereisten en inzicht in de dynamiek van de markt.