Noémie Lvovsky: "We moeten accepteren dat het moederinstinct misschien niet bestaat".

De film opent met een geluidsarchief van de stemming in de Franse Assemblée Nationale over het “huwelijk voor iedereen” en laat in detail alle moeilijkheden zien waarmee “tweede moeders” te maken krijgen in de omgang met de autoriteiten. De twee metgezellen moeten trouwen, een dossier samenstellen met foto’s van hun dagelijks leven en een vijftiental brieven van hun familieleden. Céline en Nadia zijn pioniers. De advocaat stond erop dat de getuigen gevarieerd moesten zijn en leden van beide families moesten bevatten. Céline wordt gedwongen om toenadering te zoeken tot haar moeder, Marguerite (Noémie Lvovsky), een beroemde pianiste die nooit naar haar omgekeken heeft.

Eventail.be – Hoe heb je Alice Douard leren kennen?
Noémie Lvovsky- Zoals gewoonlijk via mijn agent. Toen las ik het script en ik vond het heel goed. De ontmoeting met Alice was doorslaggevend. Als actrice ga ik een project meer in voor de regisseur dan voor het verhaal. Maar dit is Alice’s eerste film en ik kende haar niet. Maar ik voelde meteen, en dat is daarna niet veranderd, dat Alice een heel intelligent, kritisch persoon is die echt kijkt en luistert. En toen vond ik in het script de finesse, fijnzinnigheid, intelligentie en humor van Alice in het echte leven.

– Participer à un premier film vous séduit, ou vous arrête ?
– J’aime travailler avec des gens qui font leur premier film. Parce que, d’abord, il y a un enjeu énorme pour eux, ils jouent leur tête. Après, peut-être qu’à chaque film, on joue sa tête, probablement plus encore pour un réalisateur ou une réalisatrice que pour un acteur ou une actrice. Un premier film est souvent très, très travaillé. Ce sont des années de travail. Je me mets à la place de la réalisatrice, ce que je suis également. Ceci dit, chaque film, que ce soit le premier, le dixième ou le quinzième, c’est souvent comme si c’était le premier. Cela n’a rien à voir avec un examen de passage. Il s’agit de cette histoire-là, à ce moment-là, ces personnages-là, ce désir-là de mettre en scène.

– Hoe ziet u de moeder van Céline, die u speelt?
– Ten eerste is ze volledig toegewijd aan haar piano. Al het andere komt op de achtergrond. Ze houdt van haar dochter, maar ze weet niet hoe ze het haar moet vertellen, laat staan laten zien. Ze is onhandig. En ze voelt zich schuldig over de jeugd die ze haar dochter heeft gegeven. Tijdens de tournees zat het meisje helemaal alleen in een hotelkamer terwijl haar moeder een staande ovatie kreeg. Ze was met haar moeder over de hele wereld, maar als een kleine volgeling. Ik werd echt ondergedompeld in het liefdesverhaal tussen Céline en Nadia en in de relatie tussen moeder en dochter, die zo vol is van gevoeligheid, wrok en schuldgevoel. Het is heel complex en heel diep. Want er is ook veel liefde tussen hen.

– Dans beaucoup de vos films, vous jouez le rôle de mère
– Maintenant, évidemment, à mon âge, on me propose plutôt des rôles de mère que de jeunes premières amoureuses de 16 ans. Je me suis offert un rôle de jeune fille dans Camille Redouble (2011) où je jouais les deux âges, 45 ans et 16 ans. C’était un bonheur. Dans Demain et tous les autres jours (2017) que j’ai réalisé, je joue la mère de ma fille de 9 ans. J’ai aussi incarné la maman de Félix Moati dans Si tu vois ma mère de Nathanaël Guedj (2020) et je viens d’interpréter la mère de Hakim Jemili dans Tout va super de Patrick Cassir (sortie à venir).

– La relation entre mère et enfant vous inspire ?
– Ah oui ! Parce que la maternité, c’est tellement vaste, tellement riche, tellement complexe. Elle est tellement contradictoire aussi, à investiguer, à penser, à incarner. C’est passionnant car elle est faite de sentiments. Etre mère est un amour unique, je pense. Je me souviens qu’à la naissance de mon fils, je ne connaissais pas cet amour-là. Cette forme d’amour est autre que tous les amours qu’on a pu connaître avant. Est-ce qu’on peut aimer autant ? Est-ce qu’on en a le droit même ? Aimer autant n’est-il pas étouffant pour l’enfant ? N’y a-t-il pas aussi une part de détestation qu’on ne s’autorise pas, mais qui serait là ? Ce savoir aimer que je crois avoir existe-t-il ? On ne peut pas être une bonne mère, on peut être une moins mauvaise mère. Je pense que le fait d’avoir une mère pour un enfant, est quelque chose de tellement fou. C’est forcément un vertige de regarder sa mère, biologique j’entends, de se dire, mais je suis sorti de ce corps. Nous avons pu ressentir cela aussi avec notre propre mère. Sans parler de toutes les questions sociétales.

– Het gebod om een goede moeder te zijn?
– Inderdaad. Ik denk niet dat het moederinstinct bestaat, alsof we verplicht zijn om van onze kinderen te houden. Tot op zekere hoogte zijn we dat wel. Maar we zijn niet verplicht om dat moederinstinct te hebben waar we zoveel over horen. We moeten accepteren dat het misschien niet bestaat.

– Wat vind je van de Taubira-wet?
– Ik ga het voor de hand liggende zeggen, maar de stortvloed van geweld en haat tegen de voorgestelde wet op het huwelijk voor iedereen, en dus ook het huwelijk voor mensen van hetzelfde geslacht, was onthutsend. Wat mij betreft was er geen discussie, geen debat. Het was vanzelfsprekend. Ik begreep het niet. En toen hoorde ik van Alice dat de wet vereist dat lesbische stellen die niet zwanger zijn hun eigen kind adopteren, en dat je getrouwd moet zijn om dat te kunnen doen. Een heteroseksueel stel dat getrouwd is, een geregistreerd partnerschap heeft of samenwoont, hoeft hun eigen kind niet te adopteren. Waarom zou een homoseksueel stel dat wel moeten? Ik begrijp het niet. Gelukkig is de wet veranderd.