Grignan-les-Adhémar, een wijnklompje in de Rhônevallei

De Drôme provençale wordt zo genoemd omdat de vegetatie er anders is dan iets verder naar het noorden: olijfbomen, Provençaalse eiken en lavendelvelden zorgen voor een landschap dat uitnodigt om het wat rustiger aan te doen, om je in deze oceaan van groen te wagen die nog niet door de zon is verschroeid, zoals iets verder naar het zuiden. Je kunt zelfs het majestueuze, haarloze silhouet van de Mont Ventoux zien, een uur rijden naar het zuiden.

Uitstekende prijs-kwaliteitverhouding

Au sud-est de Montélimar, sur la rive gauche du Rhône et juste avant la limite géographique avec le Vaucluse, la petite AOC Grignan-les-Adhémar est enclavée à l’est de l’AOC des Côtes du Vivarais et au nord des Côtes-du-Rhône méridionales mais n’en fait pas partie. C’est la “vallée du Rhône équatoriale”, comme la surnomment les vignerons locaux. Ses vins expriment à la fois les caractères des Côtes-du-Rhône septentrionales et méridionales.

Syrah, het enige druivenras dat terug te vinden is in de rode wijnen van de noordelijke Côtes du Rhône (Côte-Rôtie, Saint-Jospeh, Hermitage, Croze-Hermitage en Cornas), is goed voor ongeveer de helft van de wijnstokkendie aangeplant staan in de AOC Grignan-les-Adhémar. Het andere belangrijke rode druivenras is grenache noir, waarvan de noordelijke grens hier ligt.

Les conditions sont donc réunies pour, d’une part, des vins issus de syrah qui présentent les caractères de leurs voisins plus au nord : concentration, épices marquées, arômes minéraux (graphite, caoutchouc) et fruits noirs. L’Héritage rouge en biodynamie du domaine Bonetto-Fabrol est, à cet égard, une magnifique réussite. On croirait boire une “syrah du nord”, mais à moitié prix. Et ce n’est pas le seul dans l’AOC, loin de là.

D’autre part, le grenache noir est plus “frais” que dans les Côtes-du-Rhône méridionales (Chateauneuf-du-Pape, Gigondas, Vaucluse, etc.) et permet des assemblages très croquants. Tel cet incroyable “Les Grands Plans” du domaine Serre des Vignes, un assemblage de 60% de grenache noir et 40% de syrah, juteux et frais, qui donne l’impression de croquer dans des fruits rouges, à un prix canon. Il est disponible en Belgique auprès de l’importateur Collot Vins à Dinant.

Wat de witte wijnen betreft, heeft viognier hier een veel hoger profiel dan elders in de zuidelijke Côtes-du-Rhône. Hier kan hij een prachtige aromatische complexiteit en prachtig geel fruit ontwikkelen, met een beetje vatrijping. Domaine de Grangeneuve (ook met Collot Vins in Dinant) produceert een 100% Viognier ‘V’ cuvée die zich niet zou hoeven te schamen voor zijn noordelijke broer, Condrieu, tegen een veel lagere prijs. Net als in Côte-Rôtie vind je Viognier zelfs in de rode wijnen, zoals in de zeer fijne cuvée ‘Les Frangins’ van het
Domaine Rozel
een blend van 90% Syrah en 10% Viognier.

Dit zijn niet de enige druivenrassen die in de AOC worden verbouwd, waar ook marselan, cinsault, carignan en mourvèdre in rode wijnen worden geproduceerd. Witte wijnen worden gemaakt van de emblematische Côtes-du-Rhône druivenrassen: voornamelijk Grenache Blanc, Marsanne en Roussane, maar ook Bourboulenc en Clairette.

Een nieuwe identiteit

Zoals het gezegde luidt, “achter elke wolk schijnt de zon “. Maar niemand had kunnen voorspellen dat het uraniumlek van de EDF-centrale in Tricastin in de nacht van 7 op 8 juli 2008 de wijnen in de regio ten goede zou komen. Op dat moment was het tegenovergestelde waar! “Van de ene op de andere dag verkochten we geen enkele fles “, herinnert Nathalie Bour, wijnmaker op het
Domaine de Grangeneuve
een van de parels in de kroonvan de AOC Grignan-les-Adhémar.

Hierdoor werd deAOC Coteaux du Tricastin in de ogen van consumenten gestigmatiseerd vanwege de naam van de kerncentrale die eraan kleefde. EDF weigerde zijn naam te veranderen, dus deed de AOC dat wel, in een ongekende zet. Er zijn een paar wijzigingen geweest in de appellationnamen in Frankrijk, maar dat waren hoofdzakelijk vereenvoudigingen die de geografische naam behielden. De stabiliteit van AOC-namen is een kardinaal principe bij hetInstitut National des Appellation d’Origine (INAO). Dit is de eerste keer dat een AOC-naam is gewijzigd als direct gevolg van een externe gebeurtenis die schadelijk is voor het imago, in dit geval een nucleair incident.

De vereniging van wijnboeren, geleid door Henri Bour (de vader van Nathalie Bour), vroeg in 2009 een naamsverandering aan en kreeg die in de zomer van 2010, net op tijd voor de nieuwe wijnoogst van 2010 om de naam Grignan-les-Adhémar te dragen. Maar waar komt deze verrassende naam vandaan? “We profiteren van de reputatie van Château de Grignan,” legt Jérôme Roux uit, wijnmaker van Domaine du Serre des Vignes en sinds dit jaar voorzitter van de wijnbouwersvereniging. Het dorp Grignan heeft een prestigieus kasteel op een heuveltop, ooit de residentie van de luitenant-generaal van de regering van de Provence van koning Lodewijk XIV. Hier trouwde hij met de dochter van de markiezin van Sévigné. Daarvoor was het kasteel onder andere 600 jaar lang het statige huis van de familie Adhémar de Monteil. Een dorp in de buurt van Grignan, La Garde-Adhémar, draagt nog steeds de naam van deze machtige adellijke familie, die onlosmakelijk verbonden is met de streek, en die zo bijgedragen heeft tot de naam van de AOC.

De nieuwe specificaties (die in 2023 worden aangescherpt) hebben de minimale plantdichtheid en de veralgemeende opbinding iets verhoogd, de mogelijkheden om de wijnstokken te snoeien beperkt, het minimale alcoholgehalte verhoogd tot 12°, de maximale opbrengst verlaagd (nog meer voor de rode wijnen) en de minimaledruivenrassen voor Syrah en Viognier verhoogd. De positionering is duidelijk kwalitatief voor de appellation.

De naamsverandering heeft de kaarten opnieuw geschud voor een appellation die al zwaar op de proef werd gesteld door verschillende wijnjaren vanaf 2002, toen overproductie volgde op oogsten van slechte kwaliteit. Als gevolg daarvan hadden veel landgoederen al voor het incident in de elektriciteitscentrale de handdoek in de ring gegooid. Slechts een vijftiental van de meest gemotiveerde wijnboeren bleven over om deze dynamische appellation te ondersteunen, met twee coöperaties en een tiental huizen die ook in Côtes-du-Rhône produceren. “Maar het kostte hen toch nog vijf of zes jaar om de weg terug te vinden naar de wijnhandelaren,” geeft Jérôme Roux toe.

Een paradijs voor wijntoerisme

De reputatie van de AOC wordt versterkt door de aantrekkingskracht van de regio Drôme Provençale. ” Onze kracht is onze sterk ontwikkelde toeristische sector “, legt hij uit. De kelders worden druk bezocht, de verkoop aan de detailhandel zorgt voor hogere marges en gezien de kwaliteit van de aangeboden wijnen blijken de relaties die lokaal met de domeinen zijn aangeknoopt, “vooral met de Belgen “, legt Nathalie Bour uit.Het wijntoerisme groeit. Wijnboeren verdubbelen hun verbeeldingskracht om concertavonden te organiseren, zoals op Domaine Bonetto-Fabrol, of mengworkshops, zoals op Domaine de Grangeneuve.

Er zijn talloze overnachtingsmogelijkheden te midden van de wijngaarden. Bijvoorbeeld bij het
wijndomein de Montine
dat bed & breakfast en self-catering accommodatie biedt, evenals truffel- en wijngerelateerde activiteiten, en wijnboerenpicknicks bij de oude stenen schuren of tochten door de wijngaarden op een elektrische trotti-bike – sensatie gegarandeerd! Over het mooie Domaine de Montine gesproken, zijn cuvée Gourmandise (60% grenache noir, 30% syrah, 5% marselan en 5% cinsault) is een groot succes, een blend die zorgt voor een uitstekende drinkbaarheid. Smaakvol en knisperend, een echte wijn voor vrienden tegen een lage prijs, die zelfs in België te vinden is bij de exclusieve importeur
Rabotvins
in Nazareth-De Pinte.

De regio is ook de thuisbasis van twee andere gewassen die de wijnstok aanvullen: lavendel en truffels. Lavendel maakt het mogelijk om de grond te roteren en zorgt voor een aanzienlijke financiële boost op de balans. Truffels worden hier van oudsher geteeld.

De
Domaine de Saint Paulet
Domaine de Saint Paulet, een truffelproducent en -handelaar in het uiterste zuiden van de appellation, verbouwt alle drie de gewassen en levert druiven aan de coöperatie La Suzienne. Een van de cuvées, PUR, is afkomstig van oude wijnstokken. Deze voortreffelijke concentraat van de garrigue, een blend van 70% Syrah en 30% Grenache Noir, wordt gevinifieerd zonder sulfieten. Naast een prachtige gîte genesteld tussen wijngaarden, lavendelvelden en truffeleiken, biedt eigenaar Gérard Calvier ‘cavage’ (oogsten) van ‘rabasse’ met zijn truffelhonden.

Natuurlijk zijn goede restaurants in de omgeving gemakkelijk te vinden, zoals de
Boerderij Chapouton
in Grignan, een indrukwekkend 18e-eeuws gebouw dat is gerestaureerd en omgetoverd tot een restaurant en feestzaal. Le
Café des Vignerons
in Grignan is een must voor elke zichzelf respecterende AOC-liefhebber, want op de wijnkaart kun je een twintigtal wijnhuizen proeven of zelfs flessen kopen, naast de permanente proeverijen. L’
hotel La Bastide de Grignan
heeft zijn eigen restaurant, La Chênaie, dat ook een aanrader is.

Kortom, dit kleine stukje paradijs heeft alles om zowel de wijnliefhebber te plezieren die op zoek is naar een uitstekende prijs-kwaliteitverhouding als de ontdekkingsreiziger die zich wil onderdompelen in de productieregio, met daarbovenop nog twee van Frankrijks ‘mooiste dorpen’, in Grignan en La Garde-Adhémar. Er is hier niets om je op te vervelen, maar je kunt je altijd helemaal afsluiten en je laten veroveren door het Provençaalse klimaat en de adembenemende schoonheid van het landschap, zonder reclameborden die het uitzicht verstoren.